Báo cáo thị trường văn phòng tại TP HCM trong quý I của Savills Việt Nam cho biết, phân khúc này bắt đầu bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 từ cuối tháng 3, cắt đứt tiếp đà tăng trưởng từ đầu năm 2019.
Đơn vị nghiên cứu cho biết, trong quý I/2020, thị trường có thêm 61.400m2 nguồn cung mới từ 7 dự án Hạng B và C. Trong đó, hai dự án Hạng B gia nhập thị trường tại khu vực ngoài trung tâm, chiếm 80% nguồn cung mới. Tổng nguồn cung toàn thành phố vẫn tăng 3% theo quý và 16% theo năm.
Không gian làm việc chung đang đối diện với nhiều khó khăn nhất giữa dịch Covid-19, theo Savills Việt Nam. Đến 2022, thị trường sẽ có thêm 360.000m2 sàn, trong đó, 63% nằm tại khu vực ngoài trung tâm, phản ánh xu hướng dịch chuyển ra khỏi khu vực trung tâm sẽ tiếp diễn. Trong 9 tháng tới của năm 2020, dự kiến sẽ có thêm 16 dự án mới gia nhập thị trường, cung ứng hơn 160.000m2. Tuy nhiên, Savills Việt Nam nhận định các dự án tương lai có thể bị trì hoãn hoặc chậm tiến độ bởi ảnh hưởng của Covid-19, các biện pháp cách ly có thể dẫn đến thiếu nguồn cung nguyên vật liệu và gián đoạn tiến độ xây dựng.
Đơn vị nghiên cứu cho biết thêm, công suất trung bình duy trì ở mức cao, đạt 97%, tăng 1 điểm phần trăm theo quý. Tăng trưởng này chủ yếu từ tăng trưởng công suất của hạng B, trong khi công suất của hạng A và C không đổi. Giá thuê tăng 2% theo quý ở cả ba hạng. Do thời hạn thuê thường kéo dài từ 3-5 năm, tác động của Covid-19 đã không ảnh hưởng ngay lập tức đến việc xem xét lại các điều khoản thuê, giá thuê hay giảm diện tích trước khi đến hạn hợp đồng.
Tuy nhiên, Savills cho biết, đến cuối quý I, đại dịch phát triển với tốc độ nhanh chóng đã khiến các hoạt động kinh doanh bị đình trệ nên thị trường văn phòng sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng khi các khách thuê xem xét lại nhu cầu thực tế về nhân lực và diện tích thuê. Hầu hết các công ty đã yêu cầu nhân viên luân phiên làm việc tại nhà để tuân thủ các quy định cách ly xã hội, điều này đã khiến nhiều văn phòng đóng cửa toàn bộ hoặc một phần.
Không gian làm việc chung (Co-working space) với thời hạn thuê ngắn sẽ được kiểm nghiệm tính hiệu quả trong bối cảnh cách ly xã hội. Nhu cầu từ các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ và các công ty khởi nghiệp, là động lực thúc đẩy sự phát triển không gian làm việc chung, tuy nhiên, đây cũng là các khách thuê rất nhạy cảm với suy giảm kinh tế. Các biện pháp cách ly xã hội cùng với việc đóng cửa của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ gây áp lực cho các không gian làm việc chung.
Chủ đầu tư các dự án hạng C có xu hướng linh hoạt hơn trong việc giảm giá thuê và đàm phán các điều khoản phù hợp với cả hai bên, chẳng hạn như giảm đến 20% giá thuê trong tháng 3. Trong khi đó, chủ đầu tư các tòa nhà Hạng A và B gần như chưa có hành động nào. Việc giảm giá thuê được kỳ vọng để cả chủ đầu tư và khách thuê có thể duy trì hoạt động một cách bền vững trong dài hạn. Các chủ đầu tư sẽ sẵn sàng giảm giá hoặc nhượng bộ trong các điều khoản thuê để thu hút và giữ chân khách thuê. Đặc biệt là các ưu đãi để đổi lấy thời hạn thuê dài hơn.
Về triển vọng thị trường, đơn vị nghiên cứu nhận định Trong ngắn hạn, khách thuê sẽ chiếm ưu thế hơn trên thị trường. Các khách thuê sớm ra quyết định sẽ đàm phán được các điều khoản có lợi hơn. Tỷ lệ trống dự kiến sẽ gia tăng, tạo đòn bẩy cho việc giảm giá thuê. Trong dài hạn, các doanh nghiệp có thể sẽ xem xét lại hoạt động của văn phòng và cân nhắc các khả năng như làm việc tại nhà, giảm diện tích thuê, thiết kế lại nơi làm việc linh hoạt hơn.
Chủ đầu tư và khách thuê sẽ thảo luận các ưu đãi để đổi lấy thời hạn thuê dài hơn, hướng đến kết quả kinh doanh dài hạn và bền vững cho cả hai. Nếu muốn áp dụng giảm giá thuê hoặc chiết khấu trong dài hạn, khách thuê cần xem xét cam kết thời hạn thuê dài hơn để đảm bảo công suất tòa nhà và chia sẻ rủi ro với chủ đầu tư.
Riêng co-working space được đánh giá tiếp tục chịu ảnh hưởng nặng nề do thiết kế không gian mở, cạnh tranh gay gắt bởi các mô hình thay thế và nguy cơ mất thị phần. Trong thời gian tới, văn phòng dịch vụ truyền thống sẽ phổ biến hơn và có thể cạnh tranh thị phần với không gian làm việc chung. Các nhà điều hành khách sạn đang có xu hướng chuyển đổi phòng khách sạn thành các văn phòng cho thuê. Mô hình này có thể kéo dài ít nhất 6 tháng khi các biên giới quốc gia vẫn đang bị đóng. Cùng với đó, theo Savills, thời gian tới, các mô hình tương tự có thể sẽ tiếp tục xuất hiện cạnh tranh với các phân khúc hiện tại.