Có khả năng xử lý thông tin nhanh nhạy, suy nghĩ chín chắn và xác định những chiến lược quan trọng, giúp Tesla và Apple được định giá lên tới hàng tỷ USD. Tuy nhiên, cả hai lại có một thói quen kỳ lạ, đó chính cùng tuân thủ nguyên tắc của sự im lặng khó xử (awkward silence).
Awkward silence có nguyên tắc đơn giản, đó là: Khi đối diện với một câu hỏi mang tính thách thức cao, thay vì trả lời, hãy tạm dừng lại và suy nghĩ thật kỹ về cách trả lời.
Tuy nhiên, thời gian tạm dừng chỉ có thể kéo dài từ 5-15 giây trước khi đưa ra phản hồi. Nếu không thường xuyên làm việc này, lúc đầu bạn sẽ cảm thấy rất khó khăn và lúng túng trong việc đưa ra câu trả lời.
Elon Musk - CEO của hãng xe điện Telsa Garrett Reisman, cựu kỹ sư, cũng từng là phi hành gia của NASA trước khi chuyển sang làm việc cho SpaceX, đã kể lại cách Elon Musk áp dụng nguyên tắc này như sau: “Nếu bạn đặt cho Elon Musk một câu hỏi nghiêm túc, ông ấy sẽ cân nhắc về nó. Và ông ấy sẽ nghĩ ngay về vấn đề đó, kiểu như chuyển sang trạng thái suy nghĩ. Lúc đó, Elon sẽ tập trung cả trí tuệ về câu hỏi đó.”
Nếu để ý thì khi theo dõi Elon trả lời phỏng vấn, bạn sẽ thấy khá rõ điều này. Trên thực tế, chuyện Elon Musk phải mất tận 15 giây để đưa ra câu trả lời cho một câu hỏi nào đó là chuyện bình thường. Tương tự vậy, Steve Job, người đồng sáng lập Apple cũng áp dụng nguyên tắc này.
Vào năm 1997, khi Jobs quay trở lại làm việc cho Apple sau thời gian rời công ty gần 1 thập kỷ trước đó. Lúc đó ông có một buổi trả lời phỏng vấn tại Hội nghị lập trình viên toàn cầu. Khi một người tham dự hỏi Jobs rằng, “ông không biết ông đang nói gì đâu”, đồng thời mỉa mai rằng không biết 7 năm rời Apple, Jobs đã làm được gì?
Bạn có biết Jobs trả lời thế nào không?
Ông uống một ngụm nước… và ngồi xuống.
Suy nghĩ.
Trong 10 giây.
Sau khi nói đùa một câu, ông lại tạm ngừng.
Dừng thêm 8 giây nữa.
Sau đó, Jobs nhắc lại câu hỏi và suy ngẫm về lời chỉ trích trong thêm 20 giây im lặng nữa rồi mới trả lời.
Đây chính là một minh chứng cho việc áp dụng quy tắc im lặng khó xử. Những ví dụ trên cho thấy, bạn cần phải có thời gian để phản ứng trước những câu hỏi khó. Khi đó bạn sẽ có thêm thời gian để nghĩ sâu hơn, phân tích kỹ hơn, thấu đáo hơn, tìm về nguồn gốc sâu xa của vấn đề một cách hiệu quả hơn và cuối cùng là có câu trả lời thích đáng nhất.
Ngoài ra, quy tắc im lặng này còn mang lại một lợi ích nữa. Đó là sự phù hợp với nguyên tắc xử lý cảm xúc của não bộ.
Trí tuệ cảm xúc và nguyên tắc của sự im lặng
Trí tuệ cảm xúc là khả năng nhận diện, hiểu và kiểm soát cảm xúc. Và nguyên tắc im lặng là một cách tuyệt vời để chứng minh cho điều này. Khi im lặng và suy nghĩ cặn kẽ, chúng ta thường sẽ sử dụng phần trong não bộ gọi là vỏ não trước trán. Tuy nhiên, khi cảm thấy bị công kích hoặc dưới một áp lực nào đó, chúng ta lại bị tiếp cận bởi một vùng não khác gọi là hạch hạnh nhân, vốn có xu hướng chiếm quyền điều khiển cảm xúc.
Đôi khi, cảm xúc sẽ giúp chúng ta thoát khỏi những tình huống khó khăn. Tuy nhiên vấn đề sẽ xảy ra nếu các cảm xúc này không được kiểm soát và khi đó, dù nói hay làm gì cũng dễ dẫn tới những hậu quả sau đó.
Điển hình như trong tình huống của Steve Jobs bị công kích trong lần đầu tiên quay lại trước công chúng dưới cương vị mới ở Apple. Lúc đó ông đã rời công ty nhiều năm, lại có tiếng là kiêu ngạo và không làm việc được với người khác.
Nếu trả lời không phù hợp, ông có thể đánh mất uy tín của mình trước công ty, các nhà đầu tư cũng như cả cộng đồng trước khi các kế hoạch của ông được triển khai. Thay vào đó, bằng quy tắc im lặng khó xử, ông đã có thể kiềm chế cảm xúc và đưa ra câu trả lời hoàn hảo.
Do đó, khi đứng trước những câu hỏi mang tính thách thức, bạn hãy bình tĩnh suy nghĩ để có lựa chọn khôn ngoan hơn. Hãy dành ra một vài giây để tạm ngừng lại, suy nghĩ thấu đáo mọi thứ và trả lời.
Bằng cách này, bạn sẽ:
- Cho mình thời gian để nghĩ
- Đặt mình vào thế chủ động
- Giữ bình tĩnh
- Tăng sự tự tin
- Suy nghĩ kỹ hơn, câu trả lời thỏa đáng hơn.
- Nói những gì bạn muốn nói và chịu trách nhiệm với những lời nói đó.