Khám phá sản vật miền Nam Việt Nam (Kỳ 19): cam mật Phong Điền, nem Cái Răng, vú sữa và quýt đường Cần Thơ

Thành Trung

Được thiên nhiên ưu đãi, mảnh đất Cần Thơ có rất nhiều cây trá‌i ngọt lành, cá tôm phong phú. Không chỉ thế, Cần Thơ còn gây thương nhớ du khách bởi những món ngon đậm chất miền Tây hương vị đậm đà, nhưng không kém phần tinh tế từ vẻ thanh khiết và dân dã của hương đồng cỏ nội.

SẢN VẬT CẦN THƠ

Cam mật Phong Điền

Ở Cần Thơ thì cam mật được trồng phổ biến nhất ở vùng Phong Điển, sau đó nhận thấy nó thích hợp với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng nhiều vùng lân cận thì mọi người đã nhân rộng giống cây này ra những vùng khác trong tỉnh. Cam mật Phong Điền từ xưa đã được xem là thứ sản vật quý mà thiên nhiên ban tặng cho con người nơi vùng sông nước.

Cam mật Phong Điền
Cam mật Phong Điền

Xưa kia diện tích trồng cam mật ở Cần Thơ vào khoảng 327 mẫu với sản lượng gần 30.000 tấn, xuất ra ngoài tỉnh 17.700 tấn (chỉ đứng sau lúa và khoai lang, những cây lương thực chủ yếu thời bấy giờ). Có thể nói, vườn cam ở đây được lập từ những năm 1950 - 1960 và trở thành sản vật đặc trưng làm nên văn minh miệt vườn Phong Điền, sánh vai cùng các miệt vườn nổi tiếng như Cái Mơn - Bến Tre, An Hữu - Tiền Giang,...

Cam mật có hương thơm ngọt ngào, từng thớ cam căng mọng ngọt nước, đậm vị. Quả có vỏ dầy và sáng óng vô cùng đẹp mắt. Những múi cam to, có hạt nhỏ và hiện nay người trồng còn đang lai giống loại cam mật không hạt, để dễ dàng thưởng thức hay vắt lấy nước.

Khám phá sản vật miền Nam Việt Nam (Kỳ 19): cam mật Phong Điền, nem Cái Răng, vú sữa và quýt đường Cần Thơ - Ảnh 1

Nếu ghé đến các vườn cam mật bạn sẽ thấy nhà vườn chia cam mật thành hai loại. Có một loại quả đơn, quả cam chỉ một cuống một quả. Hình dạng quả tròn thon dài và hạt to. Một loại thứ hai là loại quả chùm. Quả chùm thì thường có 2 đến 4 quả. Hình dáng quả hơi dẹp và hạt nhỏ hơn so với hạt quả đơn. Nhưng điểm giống nhau là cả hai loại quả cam mật này đều có hương thơm và mùi vị ngọt ngào đậm đà đến say lòng.

Việc ăn cam nói chung hay cam mật nói riêng rất tốt cho sức khỏe bởi trong thành phần của cam có rất nhiều loại khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt nó có hàm lượng vitamin C rất lớn. Chính vì công dụng của cam mật đối với sức khỏe mà nó ngày càng được nhiều người ưa chuộng mà sử dụng như 1 món ăn quen thuộc hàng ngày.

Vú sữa Cần Thơ

Từ lâu người dân Nam Bộ đã có câu ví ngợi ca giống vú sữa ở đất Cần Thơ:

"Xoài nào ngon bằng xoài Cao Lãnh

Vú sữa nào ngọt bằng vú sữa Cần Thơ"

Quả đúng như vậy, giống quả vú sữa hợp đất Cần Thơ đến kỳ lạ. Cây nào cây nấy quả sai chĩu chịt, có cây lên tới hàng nghìn quả. Quả vú sữa Cần Thơ to như bát ăn cơm, đều đặn mười quả như một, da căng bóng, mịn màng như mỡ.

Khám phá sản vật miền Nam Việt Nam (Kỳ 19): cam mật Phong Điền, nem Cái Răng, vú sữa và quýt đường Cần Thơ - Ảnh 2

Những nơi trồng nhiều loại cây này là thị trấn Phong Điền, xã Nhơn Ái, Nhơn Nghĩa, Giai Xuân và Mỹ Khánh. Uớc tính sản lượng vú sữa tại Phong Điền hiện đạt trên 18.000 tấn/năm. Vú sữa là một loại quả cây đặc sản miền Nam hầu như mọi người đều yêu thích vì mùi vị thơm ngon, thanh ngọt, ăn hoài không chán.

Khám phá sản vật miền Nam Việt Nam (Kỳ 19): cam mật Phong Điền, nem Cái Răng, vú sữa và quýt đường Cần Thơ - Ảnh 3

Vú sữa ở đây có nhiều loại nổi tiếng như vú sữa Lò Rèn, vú sữa tím và nâu tím, vú sữa cà na, vú sữa bơ hồng, vú sữa bắc thảo (màu nâu), vú sữa tứ quý… loại nào cũng thơm ngon. Ở Phong Điền mùa cho quả chín vụ từ tháng chạp qua tháng giêng kéo dài đến tháng 2 hàng năm.

Quýt đường Cần Thơ

Vùng đất Cần Thơ đất đai trù phú, thiên nhiên ưu đãi nên bất cứ nơi nào cũng có hoa thơm quả lạ. Quýt đường Cần Thơ là một trong số đó, quýt nổi tiếng khắp vùng bởi quả to, màu vàng ươm, vị ngọt thanh, vỏ láng bóng.

Quýt đường Cần Thơ.
Quýt đường Cần Thơ.

Tới mùa quýt chín, khắp vùng nhuộm một vàng óng, cây nào cây nấy nặng trĩu quả. Có nhiều cây quả sai đến nỗi người trồng phải dùng thêm gậy tre hoặc nứa chống cành mà quả vẫn la đà sát đất.

Quýt đường lớn gần bằng quả cam, mọng nước, ngọt thanh và rất ít hạt. Nếu trồng theo phương pháp ghép cành thì chỉ trong 3 năm là quýt đường cho quả, nhưng tuổi thọ ngắn. Còn theo phương pháp ươm hạt, tuy 5 - 7 năm mới cho quả nhưng khi đã cho quả thì cây quýt có tuổi thọ từ 30 - 50 năm.

Quýt đường Cần Thơ có giá trị dinh dưỡng cao
Quýt đường Cần Thơ có giá trị dinh dưỡng cao

Ngày nay, các chủ vườn ở Cần Thơ đã và đang áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới để cho cây quýt đường chín rộ đúng vào dịp Tết nguyên đán. Quýt có rất nhiều các thành phần dinh dưỡng đối với sức khỏe, bao gồm đường, protein, lipid, vitamin, axit hữu cơ, chất khoáng...giúp phòng chữa cao huyết áp, rất có ích đối với người cao tuổi.

Nem Cái Răng

Ở Đồng bằng sông Cửu Long có nhiều địa phương sản xuất nem, nhưng nổi tiếng hơn cả là nem Cái Răng - Cần Thơ và nem Lai Vung - Đồng Tháp.

Nem nướng Cái Răng thơm ngon ăn kèm với các loại rau sống.  
Nem nướng Cái Răng thơm ngon ăn kèm với các loại rau sống.  

Khi đi thuyền ở chợ nổi Cái Răng, bên cạnh việc được hòa mình vào không khí chợ nổi đông vui, tấp nập ra thì du khách còn có cơ hội thưởng thức nem nướng thơm ngon. Nem nướng Cái Răng cũng được làm từ thịt lợn như những loại nem nướng khác. Thịt được xay thật nhuyễn cùng các loại gia vị. Sau đó hỗn hợp thịt sẽ được nặn thành viên xâu vào que và nướng thơm lừng.

Ngồi trên thuyền đi khắp chợ nổi, du khách được tận mắt chứng kiến người bán hàng nặn và nướng từng xiên nem, cho đến khi được ăn những xiên nem chắc thịt thơm lừng với gia vị hoàn hảo chính là một trải nghiệm hiếm nơi nào có được.

Khám phá sản vật miền Nam Việt Nam (Kỳ 19): cam mật Phong Điền, nem Cái Răng, vú sữa và quýt đường Cần Thơ - Ảnh 4

Cũng như một vài món ăn khác, người dân Nam Bộ thích dùng bánh tráng gói với rau sống, rau thơm. Món nem nướng Cái Răng lại đặc biệt cần rau thơm, chuối, dưa leo, dứa, khế... mà phải là loại khế chua thì mới thấm vị.

Cầm chiếc bánh tráng mỏng tang, thêm ít rau đặt thêm khoanh chuối chát, dứa, khế với xiên nem, cuốn lại, chấm vào nước tương xay đặc sệt. Được pha chế bằng bí quyết riêng khiến tương xay vừa mịn vừa ngọt thơm, thêm ít đậu phộng và chút ớt thái nhỏ. Ngoài nước chấm bằng tương xay, du khách có thể chấm cùng nước mắm chanh tỏi ớt.