Nghi án nhận lãi suất ngoài ở Vietsopetro: “Nếu làm nghiêm, số phận pháp lý của lãnh đạo Vietsopetro là rất mong manh”

Quang Hồng

Tại các phiên tòa đại án Hà Văn Thắm, ông Từ Thành Nghĩa, Tổng giám đốc Liên doanh dầu khí Việt – Nga từng bị triệu tập thẩm vấn. Sau đó, Cơ quan CSĐT C46 Bộ Công an đã khởi tố 3 vụ án hình sự lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, trong đó có vụ án tại Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro (VSP). Sau 8 tháng vụ án được khởi tố, câu hỏi về trách nhiệm pháp lý của người đứng đầu VSP vẫn  là câu hỏi bỏ ngỏ.

Các bị cáo từng khai gì liên quan tới ông Từ Thành Nghĩa?

Theo Cơ quan Cảnh sát điều tra (C46) - Bộ Công an, số tiền nhận lãi suất ngoài theo cơ quan điều tra lên tới hơn 24,27 tỷ đồng và việc nhận, sử dụng các khoản tiền ngoài lãi suất tại Vietsovpetro, Lọc dầu Bình Sơn, PVEP là hành vi vi phạm pháp luật, có dấu hiệu thỏa thuận, móc ngoặc giữa lãnh đạo các công ty với lãnh đạo OceanBank trong việc đưa, nhận tiền và để ngoài sổ sách kế toán nhằm chiếm đoạt, phạm vào tội “Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo Điều 280 Bộ luật Hình sự.

Tại các phiên sơ thẩm vào tháng 9/2017, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn khai có đưa tiền chi lãi ngoài cho Vietsovpetro, gặp đưa quà và tiền cho Kế toán trưởng của Vietsovpetro là Võ Quang Huy, Tổng giám đốc Vietsovpetro Nguyễn Hữu Tuyến. Tổng số tiền mỗi lần đưa 10.000-20.000 USD hoặc 200-300 triệu đồng, tổng cộng khoảng 10 lần.

Bị cáo Nguyễn Minh Thu cũng là người thay Nguyễn Xuân Sơn khai, việc đưa tiền theo tỉ lệ, kế toán trưởng 70%, còn Tổng giám đốc là 30%, Thu đã khai đưa tiền lãi ngoài cho các ông Võ Quang Huy và Nguyễn Hữu Tuyến. Sau ông Tuyến nghỉ hưu thì đưa cho ông Từ Thành Nghĩa.

Nghi án nhận lãi suất ngoài ở Vietsopetro: “Nếu làm nghiêm, số phận pháp lý của lãnh đạo Vietsopetro là rất mong manh” - Ảnh 1

 Ông Từ Thành Nghĩa khi được bổ nhiệm Tổng giám đốc năm 2013

Tại phiên tòa ngày 1/9/2017, HĐXX thẩm vấn ông Từ Thành Nghĩa (Tổng giám đốc Vietsovpetro), ông Nghĩa thừa nhận cũng hay ra Hà Nội họp và có gặp lãnh đạo cùng nhân viên của ngân hàng. Tòa hỏi: “Có khi nào nhân viên của Oceanbank tại Vietsovpetro không?”. “Hình như là đầu năm 2014”, ông Nghĩa trả lời. “Một lần thôi, đúng vậy không?”. ”Chắc là thế”, ông Nghĩa trả lời.

Bị cáo Nguyễn Minh Thu khi bị tòa hỏi: “Trong những lần bị cáo đến, bao nhiêu lần bị cáo gặp trực tiếp TGĐ Từ Thành Nghĩa?” đã khai, không nhớ rõ, từ 2-3 lần. Anh Nghĩa làm TGĐ từ đầu năm 2013, anh Nghĩa rất bận nên phải đến trước tết năm 2014 bị cáo mới gặp được”.

Bị cáo Thu còn khai đã đưa cho lãnh đạo Vietsovpetro, tổng cộng khoảng 22,7 tỷ đổng, trong đó kế toán trưởng nhận từ 15-16 tỷ, còn lại là Tổng giám đốc nhận. Sở dĩ bị cáo lại nhớ được chính  xác như vậy vì các số liệu đã cung cấp cho cơ quan điều tra, các số liệu này đều có xác nhận.

Tuy nhiên, ông Từ Thành Nghĩa bác bỏ mọi lời khai trên, ông Nghĩa khai trước tòa: Có gặp Nguyễn Minh Thu nhưng chỉ chào hỏi xã giao vài phút và khẳng định chỉ gặp một lần, không nhận bất cứ tiền hay vật chất gì.

Luật sư nói có thể làm rõ trách nhiệm ông Nghĩa

Trả lời báo chí ngay sau phiên sơ thẩm Tiến sỹ, Luật sư Lê Văn Thiệp (Trưởng văn phòng luật sư Toàn Cầu - Đoàn luật sư Hà Nội) cho biết: “Nếu làm nghiêm, làm đến cùng, số phận pháp lý của các ông: Từ Thành Nghĩa, ông Nguyễn Hữu Tuyến (cựu Tổng Giám đốc Vietsovpetro), Võ Quang Huy (Kế toán trưởng Vietsovpetro) là rất mong manh. Có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý về tội danh "Nhận hối lộ" theo quy định tại Điều 279 Bộ luật Hình sự".

Các yếu tố như: Quyền, chức vụ, thực tế Vietsovpetro là khách hàng gửi số lượng tiền rất lớn tại OceanBank, có nhận lãi theo quy định. Hơn nữa việc chi lãi ngoài “chăm sóc khách hàng” của OceanBank là hệ thống xuyên suốt thì việc chi lãi ngoài chăm sóc khách hàng cho lãnh đạo Vietsovpetro là hoàn toàn chứng minh được.

“Từ các lời khai đồng nhất và chứng cứ về hệ thống cơ quan bảo vệ pháp luật hoàn toàn có thể xem xét xử lý trách nhiệm pháp lý của những người trên”, Luật sư Thiệp nói.

Tội "Nhận hối lộ" được cấu thành do lỗi của người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào. Tội "Nhận hối lộ" thuộc tội phạm về tham nhũng.

Theo các chuyên gia pháp luật, cần lưu ý chi tiết khi trả lời HĐXX, bị cáo Hà Văn Thắm và bị cáo Nguyễn Xuân Sơn đều khẳng định, việc chi lãi suất ngoài cho khách hàng Vietsovpetro là chủ trương của họ và thực tế đã chi thường xuyên trong nhiều năm, từ khi ông Tuyến là Tổng Giám đốc, sau này ông Nghĩa là Tổng Giám đốc và cả hai đời Tổng Giám đốc này thì ông Huy đều giữ vai trò Kế toán trưởng. Cho nên không quá khó để rà soát, làm rõ.

Nghi án nhận lãi suất ngoài ở Vietsopetro: “Nếu làm nghiêm, số phận pháp lý của lãnh đạo Vietsopetro là rất mong manh” - Ảnh 2

Ông Từ Thành Nghĩa (phải) và ông Võ Quang Huy trước phiên tòa sơ thẩm tháng 9/2017. (Ảnh: zing.vn)

Trước đó, như Doanhnhan.vn đã đề cập, riêng vụ án tại VSP cũng rất cần cơ quan điều tra sớm làm rõ vì đây là đơn vị liên doanh quốc tế, ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của Việt Nam trong kinh tế đối ngoại, vụ việc chậm làm rõ có thể ảnh hưởng đến tính minh bạch của Việt Nam khi liên doanh với các đối tác nước ngoài.

Phát biểu tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng tổ chức ngày 27/4/2018 dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban, Tổng Bí thư đã nhấn mạnh, cần sớm kết thúc điều tra, xử lý giai đoạn II các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, trong đó có vụ án Hà Văn Thắm và đồng phạm. Tổng Bí thư cho rằng, tiến độ điều tra một số vụ vẫn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu, về mặt chủ quan, cũng cần xem đã hết lòng hết sức chưa, còn chỗ nào vương vấn nữa không? Yêu cầu chung là cần phải làm nghiêm minh, cố gắng đúng tiến độ, trừ trường hợp bất khả kháng...

Mặt khác, theo quy định của Nghị định số 107/2006/NĐ-CP, Nghị định 211/2013/NĐ-CP thì ông Nghãi là người đứng đầu, để xảy ra vụ, việc tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách (vụ án đã bị khởi tố) thì tùy theo tính chất, mức độ của vụ, việc sẽ xử lý kỷ luật từ khiển trách đến cách chức. Từ năm 2017 đến nay, Tập đoàn dầu khí VN chưa kỷ luật ông này là có dấu hiệu bao che.

Bên cạnh đó, theo Quy định số 102-QĐ/TW về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, tại Điều 16 và Điều 18 của Quy định 102 cho thấy, cần phải xem xét kỷ luật ông Từ Thành Nghĩa do vi phạm các quy định về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, buông lỏng lãnh đạo, quản lý để xảy ra tham nhũng, lãng phí trong cơ quan, đơn vị, tổ chức do mình trực tiếp phụ trách...

Tin Cùng Chuyên Mục