Từ Đông Nam Á đến Nam Mỹ, các chính phủ đang cố gắng để thực thi các biện pháp nghiêm ngặt như Trung Quốc từng làm để hạn chế tối đa sự lây lan của dịch bệnh. Tuy nhiên, những quốc gia này lại đang thiếu các nguồn lực để triển khai các phương pháp xét nghiệm trên phạm vi rộng, dựa trên công nghệ hiện đại đang được áp dụng ở các nước phát triển như Singapore và Hàn Quốc.
“Những quốc gia này đang phải đối mặt với những tình huống tồi tệ nhất. Khả năng để thực thi lệnh đóng cửa và phong tỏa, cách ly của họ bị hạn chế hơn so với các nước phát triển”, theo ông Barbara McPake, giám đốc Viện Sức khỏe Toàn cầu Nossal tại Đại học Melbourne.
Con số thống kê về tình hình dịch covid-19 trên thế giới
Người di cư bị mắc kẹt
Những chính sách nghiêm ngặt của các nước đang khiến người di cư rơi vào tình trạng mắc kẹt. Tại Ấn Độ, chính phủ đã thực hiện lệnh phong tỏa toàn quốc kéo dài 3 tuần với những cách kiểm soát chặt chẽ đã khiến hàng chục nghìn lao động nhập cư ở các thành phố thất nghiệp mà không thể trở về nhà.
Sau khi chính quyền Kenya ban hành lệnh giới nghiêm, cảnh sát đã bắn hơi cay và dùi cui đàn áp những người vi phạm khi họ đang cố gắng tìm cách để về nhà. Những người lính cũng đi tuần tra trên khắp các đường phố ở Ecuador và sẵn sàng ra tay với những ai không chấp hành lệnh giới nghiêm.
Cuộc sống của người dân cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chẳng hạn thu nhập hàng ngày của Deny Herlimardany, người chạy xe ôm 42 tuổi sống ở Indonesia đã giảm 2/3 so với trước đây, chỉ còn 100.000 rupiah (khoảng 6 USD)/ngày. Người dân thành phố Jakarta này đang phải vật lộn từng ngày để kiếm sống, nuôi vợ đang mang thai và 2 đứa con, đặc biệt khi nước này đang xem xét đưa ra các biện pháp nghiêm ngặt hơn, để hạn chế tối đa sự lây lan của covid-19.
Người dân tranh thu mua rau tại một khu chợ ở TP. Hồ Chí Minh trước khi lệnh cách ly toàn xã hội có hiệu lực từ 1/4
“Tôi ủng hộ nếu chính phủ đưa ra quyết định phong tỏa toàn thành phố, nhưng phải đảm bảo cung cấp đủ thực phẩm cho cuộc sống hàng ngày của chúng tôi”, Deny Herlimardany cho biết.
Sự bùng phát của dịch covid-19 cũng gây ra rất nhiều khó khăn cho các quốc gia phát triển như Mỹ và Italy. Tuy nhiên, với những nước đang phát triển thì đại dịch đang khiến người dân khốn khổ hơn rất nhiều do sự kiểm soát, quan tâm của chính phủ với người dân còn yếu và thiếu kinh phí cho các biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Chính phủ các nước phát triển cần có thêm ngân sách để đảm bảo sự ổn định kinh tế và xã hội.
Thiếu các phương tiện
Quốc gia Bénin ở Tây Phi, nơi ghi nhận 13 trường hợp nhiễm covid-19 đã không thể thực thi các biện pháp cách ly vì thiếu các phương tiện so với các nước phát triển, Tổng thống Patrice Talon cho biết. Nếu Bénin thực hiện cách ly, mọi người sẽ bị chết đó, dẫn đến sự gia tăng các tệ nạn xã hội khác.
Các biện pháp ngăn chặn covid-19 cũng đang gây căng thẳng cho các nền kinh tế nhỏ khi các nhà máy ở đây phải đóng cửa. Tình hình đang trở nên tồi tệ ở Ấn Độ sau khi Thủ tướng Narendra Modi ra lệnh phong tỏa ba tuần với 1,3 tỷ người dân nước này. Indonesia hôm thứ 4 cũng đã cắt giảm dự báo tăng trưởng xuống 2,3% trong năm nay, từ mức ước tính trước đó là 5,3%.
Những công nhân nhập cư đi xe buýt ở ngoại ô Delhi bất chấp lệnh phong tỏa của chính phủ
Tình trạng khẩn cấp đã tồn tại ở Jakarta, thủ đô Indonesia trong suốt thời gian qua, nơi các trường học, rạp chiếu phim và các điểm giải trí buộc phải đóng cửa cho đến ít nhất là giữa tháng 4. Tổng thống Joko Widodo đã không thực hiện lệnh phong tỏa cả nước mà chỉ hối thúc người dân tránh tụ tập đông người, cần giữ “khoảng cách tiếp xúc” ít nhất 2m, các công sở, doanh nghiệp, trường học làm việc và học tập từ xa tại nhà, người dân thực hiện các nghi lễ cầu nguyện tại nhà. Đất nước này, với khoảng 1.700 trường hợp nhiễm covid-19, không có mạng lưới an toàn xã hội thực sự để hỗ trợ công dân của mình nếu thực hiện lệnh phong tỏa trên phạm vi cả nước.
Gánh nặng cho hệ thống y tế
Ở Châu Phi, những nỗ lực để kiểm soát dịch bệnh trở nên khó khăn hơn bởi các hệ thống chăm sóc sức khỏe phải hoạt động hết công suất với rất nhiều dịch bệnh khác như HIV/AIDS, bệnh lao và sốt rét, khiến hàng trăm nghìn người tử vong mỗi năm.
Tổng thống Uganda, Yoweri Museveni cho biết việc xét nghiệm Covid-19 hàng loạt rất đắt. Chính phủ nước này đã cấm việc di chuyển của các phương tiện ngoại trừ các dịch vụ thiết yếu và cam kết cung cấp một số cứu trợ cho những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Việc di chuyển đi lại phải tạm dừng ở Uganda, nơi có 44 trường hợp nhiễm bệnh khiến công nhân xây dựng James Senfuka phải nghỉ ở nhà. Ông không thể đi bộ 15km để đến nơi làm việc. Hệ thống giao thông công cộng cũng bị cấm. Không thể tự trang trải cho cuộc sống hàng ngày, hiện tại, ông chỉ dám ăn 1 bữa/ngày, chủ yếu là bột ngô và đậu.
Những chiếc lều của Hội Chữ thập đỏ Indonesia được thiết lập tại Jakarta, Indonesia
Dân số trẻ hơn
Có một vài lợi thế cho các nước kém phát triển trong giai đoạn này. Người già ở Italy và các nước châu Âu khác chiếm tỷ lệ rất lớn, trong khi đó, tỷ lệ này ở các nước đang phát triển thấp hơn rất nhiều. Do vậy, các nước đang phát triển dễ dàng vượt qua cuộc khủng hoảng này bởi số người chết vì covid-19 thấp hơn rất nhiều so với các nước phát triển.
Tuy nhiên, hệ thống chăm sóc sức khỏe ở những quốc gia này lại không phù hợp và đầy đủ, kém hiệu quả để điều trị cho những người nhiễm bệnh, theo Charlie Robertson, nhà kinh tế trưởng toàn cầu của Renaissance Capital.