Những lý do khiến chứng khoán liên tục giảm
Thị trường chứng khoán thời gian qua đã sụt giảm mạnh so với đầu năm 2022. Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này là do thị trường chứng khoán Việt Nam chịu tác động của thị trường chứng khoán thế giới. Cùng với đó, những thay đổi trong chính sách tiền tệ trong nước cũng đã tác động không nhỏ tới sản xuất kinh doanh của DN cũng như tâm lý nhà đầu tư, dẫn đến thanh khoản trên thị trường giảm sút đáng kể.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta cho rằng, với tâm lý tiêu cực đã dồn nén từ những phiên trước đó, cộng với diễn biến tiêu cực của thị trường chứng khoán Mỹ đã khiến tâm lý nhà đầu tư thêm thận trọng. Theo đó, tại Mỹ, chứng khoán đồng loạt giảm mạnh khi nhà đầu tư lo ngại lãi suất tăng cao và biến động thất thường trên thị trường ngoại hối sẽ gây ra suy thoái toàn cầu.
Đồng USD liên tục tăng giá và lập đỉnh mới kể từ khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) bước vào lộ trình tăng lãi suất liên tục để chống lại lạm phát cao kỷ lục trong vòng 4 thập niên qua tại nước này. Hệ lụy là các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư gián tiếp có xu hướng rút vốn trên toàn cầu.
Nhìn vào xu hướng dòng tiền của các quỹ ETF kể từ tháng 6/2022 đến nay, có thể thấy, dòng vốn này trên thị trường Việt Nam đang giảm dần. Điều này lý giải tại sao vào các phiên ATC, thị trường lại hay bị “đạp” đến như vậy. Đặc biệt, các cổ phiếu trụ như VIC, MSN, SAB vốn mỏng lệnh, chịu lực bán ồ ạt của quỹ ETF lại càng dễ giảm sâu.
Trong nước, mặc dù thông tin vĩ mô tăng trưởng tốt, tuy nhiên so với 2 quý trước đó đang tăng trưởng chậm lại cũng khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên bi quan hơn. Bên cạnh đó, trong điều kiện tâm lý yếu thì việc khối ngoại liên tiếp bán ròng, dòng tiền bị bó hẹp tác động xấu tới thị trường.
Cùng với đó, Margin là câu chuyện muôn thuở của thị trường chứng khoán Việt Nam. Phiên giao dịch ngày 3/10 vừa qua một lần nữa chúng ta lại chứng kiến thị trường chứng khoán sụp đổ nhanh chóng khi bị bán giải chấp cổ phiếu (force sell) trên diện rộng.
Các cuộc bán giải chấp dẫn đến nhiều mã giảm sàn như vậy không chỉ từ nhà đầu tư vừa và nhỏ, mà còn từ rất nhiều nhà đầu tư lớn đã “gồng” tài khoản lâu nay. Đó là lý do thị trường ghi nhận các đợt bán mạnh vào khung giờ 10:30, 11:00 và 14:00. Đây chính là các đợt giải chấp mạnh ở thị trường khi lượng cổ phiếu ồ ạt bị xả ra.
Hiện 80% nhà đầu tư hiện tại trên thị trường là nhà đầu tư cá nhân, đó là lý do tại sao thị trường biến động rất mạnh vào lúc có tin xấu. Trong mấy phiên vừa qua, việc thị trường lao dốc có liên quan đến tin đồn về khả năng phá sản của hai ngân hàng lớn hàng đầu thế giới là Deutsche Bank (Đức) và Credit Suisse (Thụy Sĩ), dấy lên lo ngại cuộc đại khủng hoảng tài chính năm 2008 sẽ lặp lại.
Thị trường hiện nay đã rất rẻ
Ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam sụt giảm theo xu hướng của chứng khoán thế giới. Đến thời điểm này, thị trường chứng khoán Việt Nam đã sụt giảm khá nhiều, gần 30% từ đầu năm. Bên cạnh đó, tuy các yếu tố kinh tế vĩ mô của Việt Nam tốt so với khu vực và thế giới, song thị trường chứng khoán chịu ảnh hưởng bởi yếu tố dòng tiền, cho nên khi dòng tiền của nền kinh tế bị kiểm soát đã ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán làm cho thanh khoản thị trường có xu hướng sụt giảm.
“Gần đây, lãi suất tăng lên là yếu tố góp phần làm cho thị trường sụt giảm mạnh. Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Trung ương Mỹ (FED) nhiều lần điều chỉnh tăng lãi suất. Tại Việt Nam, mới đây, Ngân hàng Nhà nước cũng quyết định tăng lãi suất lần đầu tiên, kéo theo nền lãi suất trong nền kinh tế gia tăng. Bên cạnh đó, tỷ giá VND cũng có biến động từ đầu năm, trên mức 3% và có xu hướng kéo dài thêm một thời gian nữa, qua đó cũng ảnh hưởng đến chi phí vốn của DN, tác động làm giảm hiệu qủa kinh doanh của DN, do đó định giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán sẽ có xu hướng giảm. Biến động tỷ giá đồng thời cũng ảnh hưởng tới giao dịch của khối ngoại khiến khối này gia tăng bán ròng, gây áp lực lên thị trường làm thị trường sụt giảm”, ông Đỗ Bảo Ngọc chia sẻ.
Chuyên gia này cũng cho biết, VN-Index đã giảm thấp nhất về quanh mốc 1.075 điểm, hiện tại đang giao dịch quanh vùng 1.100 điểm. Khi thị trường đang quanh ngưỡng 1.070-1.100 điểm thì đã xuất hiện lực cầu bắt đáy giúp thị trường cân bằng hơn trong vùng này, làm ngắt đà giảm trong hai tuần trước đó. “Đây là vùng hỗ trợ ngắn hạn, hiện tại chưa đủ yếu tố để khẳng định đây có phải là đáy của thị trường trong năm nay hay không. Xu hướng tăng lãi suất hay biến động tỷ giá thời gian tới là hoàn toàn có thể vì FED vẫn có thể tiếp tục tăng lãi suất. Cùng với đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu vẫn còn tăng lãi suất mạnh. Đây đều là những yếu tố rủi ro đối với nền kinh tế Việt Nam, do đó cần linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ”, ông Đỗ Bảo Ngọc lưu ý.
Trong bối cảnh hiện tại, khuyến nghị tới nhà đầu tư, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng các nhà đầu tư nên tránh bán tháo trong những phiên giảm sâu, bởi sau đó thị trường thường sẽ có nhịp hồi. Bên cạnh đó, rủi ro vẫn hiện hữu nên nhà đầu tư cần giảm tỷ trọng cổ phiếu, chỉ duy trì ở mức 30%. Theo đó, chỉ khi thị trường xác nhận xu hướng tăng rõ ràng hơn khi lấy lại mốc 1.200 điểm nhà đầu tư mới nên thực hiện giải ngân, đặc biệt, chiến lược phòng thủ vẫn cần đặt lên hàng đầu.
Theo dự báo tăng trưởng lợi nhuận năm 2022 và 2023 của MayBank cho thị trường chung sẽ lần lượt là 22% và 17% so với năm trước, định giá tương ứng lần lượt đạt 10,9 lần P/E và 9,3 lần P/E, thấp hơn so với mức 16 lần P/E bình quân 5 năm. VN-Index đang giao dịch với P/E dự phóng năm 2022 là 10,6 lần, gần mức lúc bùng phát dịch Covid-19, trong khi các doanh nghiệp đang phục hồi nhanh chóng sau đại dịch. Định giá cho năm tài chính 2023 thậm chí còn thấp hơn.
Dự báo về thị trường chứng khoán trong quý 4/2022, các chuyên gia của Chứng khoán ACBS cho biết đơn vị đã điều chỉnh kỳ vọng của mình cho quý cuối cùng của năm khi có thể thấy rõ rằng thị trường đang trong giai đoạn suy giảm tâm lý khi đối mặt với các sự kiện bên trong và bên ngoài.
Trong kịch bản cơ sở, chuyên gia ACBS duy trì triển vọng lợi nhuận của các DN niêm yết đạt 19%, chỉ số VN-Index sẽ khoảng 1.400 điểm vào cuối năm 2022. Chuyên gia ACBS cũng đưa ra kịch bản lạc quan với việc chỉ số VN-Index đạt mức 1.500-1.600 điểm trong năm nay.
Trong kịch bản bi quan, chỉ số VN-Index sẽ gặp khó khăn để tăng điểm vào cuối năm và kết thúc giao dịch ở mức 1.200 điểm.