Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, giá bất động sản vẫn tăng từ năm 2020 kéo sang 2 tháng đầu năm 2021, trong đó có những khu vực, dự án giá tăng trên 10% so với thời điểm đầu năm 2020.
Theo Bộ Xây dựng, hiện tượng tăng giá bất động sản tại các địa phương có nhiều nguyên nhân khác nhau như lệch pha cung cầu vì dân số tăng, chuyển dịch dòng vốn đầu tư, giới đầu cơ lợi dụng thông tin quy hoạch, dự án mới để thổi giá nhằm thu lợi bất chính, hoặc từ chính các yếu tố cấu thành lên bất động sản đó như giá nguyên nhiên vật liệu tăng.
Việc ban hành bảng giá đất mới tại các địa phương không được xem là nguyên nhân chính làm tăng giá bất động sản.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc ban hành bảng giá đất mới tại các địa phương góp phần nguyên nhân làm tăng giá bất động sản, đặc biệt là bất động sản nhà ở, gây thêm khó khăn cho doanh nghiệp kinh doanh bất động sản cũng như cơ hội có chỗ ở cho người thu nhập thấp.
Trong văn bản trả lời vấn đề này, Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản khẳng định, cơ cấu, tỷ trọng chi phí về đất trong giá thành bất động sản rất khác nhau đối với mỗi dự án. Bình quân, tại các khu vực đô thị, tiền sử dụng đất chiếm khoảng 10% giá thành căn hộ nhà chung cư, 20-30% giá thành nhà liền kề thấp tầng và 50% giá thành biệt thự.
Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định mới về khung giá đất, UBND các tỉnh/thành phố đã ban hành hệ số điều chỉnh giá đất áp dụng trong năm 2021 để áp dụng thực hiện. Theo đó, giá đất được các địa phương ban hành có mức tăng bình quân khoảng 15-20% so với bảng giá đất giai đoạn 5 năm trước.
“Như vậy, trường hợp chi phí về đất của một dự án bất động sản được căn cứ trực tiếp từ giá đất trong bảng giá đất được ban hành thì việc tăng giá đất khoảng 15-20% của các địa phương cũng chỉ làm tăng giá thành bất động sản nhà ở khoảng 1,5-5%”, cơ quan của Bộ Xây dựng cho biết.
Tuy nhiên, đối với các dự án bất động sản thực hiện thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì chi phí về đất của dự án chịu tác động bởi giá đất của thị trường (lúc đó việc điều chỉnh bảng giá đất của địa phương chỉ có tác động gián tiếp).
Mặt khác, việc áp dụng khung giá đất, bảng giá đất mới tại các địa phương chưa lâu (sớm nhất là từ thời điểm 01/01/2020), các dự án được hoàn thành và có sản phẩm chào bán ra thị trường trong năm 2020 chủ yếu là dự án thực hiện và áp dụng giá đất theo khung giá, bảng giá đất trước đó.
Do vậy, việc các địa phương ban hành bảng giá đất mới tăng hơn so với trước đây chưa phải là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng tăng giá nhà ở, đất ở của các dự án tại các địa phương trong năm 2020 và thời gian qua, mà chỉ là một yếu tố góp phần tạo dựng mặt bằng giá hiện tại.