Thị trường chứng khoán Mỹ không có biến động lớn, nhưng trong 2 ngày điều trần trước Quốc hội trong tuần này, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã bắt đầu đưa ra quan điểm về việc “xoay trục” chính sách tiền tệ. Động thái này của NHTW Mỹ sẽ tạo ra động lực thúc đẩy bền vững hơn đối với thị trường so với hồi cuối năm ngoái.
Vào tháng 12, Powell và các quan chức Fed đã phát tín hiệu rằng lộ trình hạ lãi suất có thể được bắt đầu vào giữa năm nay nếu lạm phát tiếp tục xu hướng giảm như từ nửa cuối năm ngoái. Tại phiên điều trần ở Capitol Hill vào tháng 3, ông Powell chỉ ra Fed “không còn cách xa” mục tiêu cần thiết để hạ lãi suất.
Trên thực tế, mục tiêu hạ lãi suất lại được xây dựng dựa trên một nền tảng không mấy vững chắc. Khi lạm phát tăng lên trong quý I và nền kinh tế Mỹ vẫn thể hiện đà tăng trưởng ổn định, Fed lại không tỏ ra kiên quyết trước việc hạ lãi suất.
Song, khi quay trở lại Capitol Hill vào tuần này, ông Powell bắt đầu đưa ra những tiêu chí đối với việc hạ lãi suất, đó là dựa trên những gì có thể là nền tảng vững chắc hơn. Ông chỉ ra, thị trường lao động hạ nhiệt đồng nghĩa với việc “gốc rễ” gây ra lạm phát cũng đã giảm bớt. Ông cũng cho rằng, việc thị trường lao động sụt giảm nhiều hơn là điều không cần thiết và không phải là điều NHTW mong đợi.
Theo Chủ tịch Fed, việc tạo ra sự cân bằng giữa việc đảm bảo lạm phát quay trở lại mục tiêu 2% của Fed trong khi ngăn chặn tình trạng sa thải nhân sự gia tăng mạnh là điều khiến ông trăn trở. Ông nói: “Nỗ lực đưa ra những quyết định mạng lại cơ hội tốt nhất là điều khiến tôi suy nghĩ lúc nửa đêm.”
Hôm thứ Ba, ông Powell cho biết thị trường lao động “không phải là nguồn cơn của áp lực gây ra lạm phát quy mô lớn cho nền kinh tế”. Trước đó, các quan chức Fed bày tỏ lo ngại trong suốt 2 năm qua rằng thị trường lao động quá nóng có thể khiến lạm phát duy trì ở mức cao.
Thay vào đó, Powell cho biết lạm phát cao là do vấn đề giữa chuỗi cung ứng và nhu cầu rất mạnh, vốn đã gặp bất ổn do đại dịch. Lạm phát đã giảm bớt trong năm ngoái dù nền kinh tế tăng trưởng vững chắc. Ông Powell phát biểu hôm thứ Tư: “Tôi nghĩ giờ đây chúng ta đã biết nhiều hơn về đâu là nguyên nhân gây ra lạm phát và có thể thấy điều gì khiến nó biến mất.”
PCE đã giảm xuống 2,6% trong tháng 5, từ mức 4% của 1 năm trước đó song vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Thước đo khác là CPI của tháng 6 sẽ được công bố vào tối ngày 11/7.
Phiên điều trần của ông Powell trong tuần này không gây được ấn tượng mạnh với nhà đầu tư, vì ông không cho rằng việc hạ lãi suất có thể được thực hiện vào cuộc họp cuối tháng 7. Thị trường cũng bắt đầu kỳ vọng rằng NHTW có thể bắt đầu hạ lãi suất ở cuộc họp tháng 9.
Tuy nhiên, đối với các nhà quan sát kỳ cựu của NHTW, những bình luận mới nhất là điều đáng chú ý vì cho thấy tiêu chí để hạ lãi suất dường như đã thấp hơn so với vài tháng trước.
Cựu thống đốc Fed Laurence Meyer cho biết trong một lưu ý rằng thuỷ triều đã đổi hướng. Ông Powell đã thận trọng tránh hứa hẹn trước những động thái sắp tới bằng cách đưa ra các gợi ý theo lịch họp. Tuy nhiên, những bình luận đó cho thấy ông đang nghĩ “lạm phát đang đi đúng hướng”, trong khi thị trường lao động đang trên bờ vực hạ nhiệt không mong muốn”, theo Meyer.
Fed đã tăng lãi suất với tốc độ nhanh nhất trong 40 năm vào năm 2022 và 2023 để chống lại lạm phát. Lãi suất chuẩn đang ở mức 5,25% đến 5,5%, cao nhất trong hơn 2 thập kỷ. Quan chức Fed đang nỗ lực cân bằng rủi ro giữa việc quá chậm trong việc hạ lãi suất với rủi ro hành động quá sớm. Hạ lãi suất quá sớm có thể khiến lạm phát vượt quá mục tiêu của Fed. Dù tỷ lệ sa thải thấp nhưng lại có xu hướng tăng nhanh khi nền kinh tế suy yếu, do đó lãi suất cũng không nên được duy trì ở mức quá cao.
Nhìn chung, các quan chức Fed đã phát tín hiệu rằng họ đang cảnh giác hơn trước những dấu hiệu cho thấy tỷ lệ thất nghiệp tiếp tăng vì những lý do đáng ngại. Ông Powell cho hay: “Quyết định của chúng tôi không đưa ra dựa trên lạm phát. Chúng tôi phải cân nhắc nhiều yếu tố. Nhưng chúng tôi cũng cần lưu ý xem thị trường lao động đang ở trạng thái như thế nào và thị trường này đang hạ nhiệt đáng kể.”