Các DN này nhận đinh có dấu hiệu "lợi ích nhóm" tại Cục QLLĐNN, nhiều khoản phí “không tên” được mặc nhiên áp dụng khiến cho chi phí đi làm việc tại nước ngoài của người lao động tăng cao.
XKLĐ đang gặp nhiều rào cản vì những thủ tục rườm rà. (Ảnh minh họa)
"Giấy phép con" núp bóng công văn
Theo phản ảnh của doanh nghiệp XKLĐ, hiện ở Cục QLLĐNN đang áp dụng hàng chục kiểu "giấy phép con" núp dưới tên công văn.
Đơn cử là các công văn Cục QLLĐNN đã tham mưu để quản thị trường lao động Nhật Bản và Đài Loan - 2 thị trường tiềm năng hiện nay. Đó là công văn số 4732/LĐTBXH-QLLĐNN ngày 18/11/2015 và công văn số 1123/LĐTBXH-QLLĐNN ngày 6/4/2016 (thay thế 4732/LĐTBXH-QLLĐNN) cho DN đưa lao động sang Nhật Bản. Tương tự, các công văn số 2176/LĐTBXH-QLLĐNN ngày 9/6/2015 và công văn số 1538/LĐTBXH-QLLĐNN ngày 9/5/2016 cho DN đưa lao động sang Đài Loan.
Các công văn này đều đưa ra các điều kiện như lần cấp giấy phép XKLĐ và còn thêm một vài điều kiện như mức độ tiếng Nhật của cán bộ (nếu đi Nhật), tiếng Trung (nếu đi Đài Loan), DN không bị xử phạt vi phạm hành chính trong 2 năm gần đây...
Dưới dạng công văn nhưng theo các DN, thực chất đây là một dạng “giấp phép con”. Trong đó, Cục QLLĐNN yêu cầu DN thực hiện đầy đủ các điều kiện quy định mới được tiến hành đưa lao động đi chứ không đơn thuần là một công văn trao đổi, làm việc. Các “giấy phép con” này thực tế đã và đang làm khó cho DN và dễ buộc DN chi những khoản phí không mong muốn. Mỗi kiểu “giấy phép con” này thường đi kèm một loạt thủ tục hành chính và các loại phí mà DN ngầm hiểu là “không tên”.
Ông Lưu Quang Bình (Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP Xuất khẩu lao động Việt Hà Hà Tĩnh - VIHATICO) trong lá đơn gửi tới Thủ tướng Chính phủ đã “thống thiết” kêu cứu bởi doanh nghiệp này bị tạm dừng việc tiếp nhận hồ sơ đăng ký hợp đồng bằng công văn số 291/QLLĐNN-TTr ra ngày 15/3/2017 của Cục QLLĐNN. Sau đó 1 ngày, tức ngày 16/3, Thanh tra Bộ LĐTBXH mới công bố quyết định thanh tra VIHATICO. Tiếp đó, ngày 17/3, Trưởng ban QLLĐNN tại Malaysia của Cục QLLĐNN không biết đã dựa trên quy định nào của pháp luật mà ký văn bản gửi tới các đối tác của VIHATICO đề nghị họ không hợp tác với VIHATICO?
Cũng theo phản ánh của đại diện VIHATICO thì hàng loạt thủ tục hành chính nhằm gây khó dễ DN đi kèm với các kiểu công văn mà Cục QLLĐNN dùng để quản lý các doanh nghiệp XKLĐ từ thủ tục kiểm tra DN, thủ tục người lao động phải đến Cục để kiểm tra rồi thủ tục xác nhận danh sách lao động xuất cảnh kèm theo mức phí DN đã thu của từng lao động trước khi người lao động lên máy xuất cảnh... thường không có kế hoạch rõ ràng về thời gian nên DN, người lao động thường rất bị động, phải chờ đợi nhiều khi lỡ cơ hội kinh doanh...
Nhiều thủ tục còn trái với luật pháp của nước bạn, ví như thủ tục do Công văn số 4732/LĐTBXH-QLLĐNN ngày 18/11/2015 quy định doanh nghiệp phải ký hợp đồng với đối tác trước rồi mới xét để giới thiệu với tổ chức JITCO. Điều đó trái với pháp luật Nhật Bản vì họ quy định, tổ chức JITCO công nhận trước rồi mới được phép ký hợp đồng với đối tác.
Ông Trần Thanh Minh (Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thương mại và Tư vấn giáo dục Hoàng Phát) cũng bức xúc: “DN vất vả, khổ vì thủ tục này đã đành mà còn kéo theo cả người lao động khi gọi họ về Cục QLLĐNN để kiểm tra… mà đã kiểm tra thì phải mất phí...”.
Cần kiểm tra, xử lý nghiêm minh
Điều đáng nói, việc quản lý hoạt động của DN đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài của Cục QLLĐNN hoàn toàn trái với tinh thần chỉ đạo của Bộ LĐTB&XH. Cụ thể là khi kết luận tại Hội nghị Nâng cao chất lượng hoạt động đưa người đi làm việc ở nước ngoài diễn ra ngày 8/3/2017, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung đã chỉ đạo, bắt đầu từ Cục QLLĐNN, trên cơ sở của pháp luật, phải tạo điều kiện thông thoáng tối đa cho doanh nghiệp bằng cách loại bỏ những thủ tục hành chính, văn bản rườm rà...
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu tại Hội nghị.
Sự rườm ra thủ tục, "giấy phép con" trên cũng trái với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết 19/NQ-CP và Nghị quyết 35/NQ-CP và Chỉ thị số 20/CT-TTg về tạo điều kiện thuận lợi, xây dựng môi trường kinh doanh thông thoáng để DN phát triển, nhất là những DN hoạt động trong các lĩnh vực dân sinh, xã hội, tạo công ăn việc làm cho người lao động.
Được biết, sau khi nhận được đơn tố cáo của DN và phản ảnh của báo chí về dấu hiệu “lợi ích nhóm”, “phí không tên” tại Cục QLLĐNN, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã giao cho một Thứ trưởng không phụ trách Cục QLLĐNN trực tiếp chỉ đạo giải quyết sự việc theo tinh thần khách quan, minh bạch. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng cho biết các văn bản dưới luật nhưng có tính chất chỉ đạo toàn quốc mà trước đây Cục QLLĐNN đã ban hành phải tích hợp lại thành một văn bản dưới dạng thông tư cho dễ dàng, rõ ràng, đảm bảo đúng theo quy định pháp luật.
Trong khi đó, Cục QLLĐNN và những người bị DN tố cáo đích danh vẫn im lặng. Điều này cho thấy Bộ LĐTBXH cần nhanh chóng “vào cuộc” mạnh mẽ hơn nữa, kiểm tra, làm rõ phản ánh của dư luận và doanh nghiệp, góp phần chấn chỉnh lại công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực XKLĐ, tháo bỏ rào cản, vướng mắc để các DN trong ngành làm tốt nhiệm vụ của mình, đem lại cơ hội làm việc tại nước ngoài cho nhiều lao động trong nước, trong bối cảnh tỷ lệ lao động thất nghiệp và dôi dư vẫn đang là vấn đề rất nóng.