Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long đã tiếp tục chương trình thăm và làm việc tại CHLB Đức, cụ thể là hội đàm với Bộ trưởng Tư pháp bang Hessen, ký Tuyên bố chung về hợp tác pháp luật và tư pháp với Bộ Tư pháp bang Hessen; thăm, làm việc với Học viện Tư pháp CHLB Đức; làm việc với tổ chức trao đổi hàn lâm Đức (DAAD) và thăm, làm việc với Trường Đại học Tổng hợp Frankfurt.
Ký Tuyên bố chung về hợp tác pháp luật và tư pháp với Bộ Tư pháp Bang Hessen
Trong không khí hữu nghị, thiện chí, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long và Bộ trưởng Tư pháp Bang Hessen Roman Poseck đã có cuộc hội đàm nhằm đánh giá kết quả hợp tác từ khi hai Bộ Tư pháp ký Bản Ghi nhớ hợp tác vào năm 2010. Hai Bên vui mừng nhận thấy nhiều hoạt động đã được triển khai một cách có hiệu quả thực chất như trao đổi nhiều đoàn cấp Lãnh đạo Bộ và cấp Vụ, cung cấp ấn phẩm pháp luật, cung cấp một số suất học bổng đào tạo và thực tập cho cán bộ Bộ Tư pháp Việt Nam.
Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam đã tham khảo được nhiều kinh nghiệm của bang Hessen để hoàn thiện pháp luật, đặc biệt trong lĩnh vực pháp luật kinh tế thị trường, dân sự, hành chính... Gần đây nhất, vào sáng ngày 14/11/2022, Tiến sỹ Kambiz Ghawami, Đại sứ Việt Nam tại CHLB Đức Vũ Quang Minh và Văn phòng bang Hessen Việt Nam đã trao tặng 50 suất học bổng đặc biệt của Quốc hội bang Hessen cho sinh viên Trường Đại học Luật Hà Nội, mỗi suất trị giá 300 Euro cũng như tài trợ một số sách chuyên ngành luật cho Thư viện của Trường Đại học Luật Hà Nội.
Hai Bộ trưởng thống nhất nhận định trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động, việc hai nước Việt Nam và CHLB Đức tiếp tục duy trì và phát triển Quan hệ Đối tác Chiến lược sẽ là đòn bẩy quan trọng để thúc đẩy quan hệ hợp tác pháp luật giữa hai nước nói chung và quan hệ hợp tác giữa Bộ Tư pháp Việt Nam và Bộ Tư pháp bang Hessen nói riêng.
Bộ trưởng Lê Thành Long cũng thông tin Thủ tướng Chính phủ Việt Nam mới phê duyệt Đề án tổng thể Xây dựng Trường Đại học Luật Hà Nội và Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh thành các trường trọng điểm đào tạo cán bộ về pháp luật và Đề án Xây dựng Học viện Tư pháp thành trung tâm lớn đào tạo các chức danh tư pháp, do đó nhu cầu hợp tác về đào tạo nguồn nhân lực pháp luật của Việt Nam với các đối tác quốc tế, trong đó có bang Hessen sẽ ngày càng phong phú.
Bộ trưởng Lê Thành Long mong muốn Bộ trưởng Roman Poseck, với cương vị và kinh nghiệm của mình, sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp nói chung và hợp tác giữa các cơ sở đào tạo của bang Hessen với các cơ sở đào tạo thuộc Bộ Tư pháp Việt Nam (Đại học Luật Hà Nội và Học viện Tư pháp...) nói riêng.
Kết thúc buổi làm việc, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long và Bộ trưởng Tư pháp bang Hessen Roman Poseck đã ký Tuyên bố chung về hợp tác pháp luật và tư pháp giữa Bộ Tư pháp CHXHCN Việt Nam và Bộ Tư pháp bang Hessen (thay thế Bản Ghi nhớ hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp năm 2010).
Nội dung chính của Tuyên bố chung ghi nhận hai Bên tiếp nhận việc bồi dưỡng nâng cao cho các chức danh tư pháp; tổ chức chuyến thăm và làm việc cho các đoàn cán bộ tư pháp, luật sư thực tập và chuyên gia pháp luật khác để nghiên cứu, học tập và trao đổi kinh nghiệm về các chủ đề được lựa chọn; trao đổi kiến thức và kinh nghiệm giữa các cán bộ tư pháp, luật sư thực tập và chuyên gia pháp luật khác; trao đổi các tài liệu pháp lý, các tư liệu hoặc các ấn phẩm pháp luật công.
Hy vọng rằng Tuyên bố chung sẽ mở ra một chặng đường mới cho hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai Bên, làm đa dạng hóa quan hệ hợp tác với cấp bang của CHLB Đức, phù hợp với nhu cầu và lợi ích của cả hai Bên trong công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, thực thi pháp luật và cải cách tư pháp.
Thăm và làm việc với Học viện Tư pháp CHLB Đức
Học viện Tư pháp CHLB Đức là cơ sở đào tạo trực thuộc Bộ Tư pháp CHLB Đức, có nhiệm vụ chính là bồi dưỡng các chức danh tư pháp (thẩm phán, công tố viên...) về kiến thức, kỹ năng hành nghề về các lĩnh vực pháp luật của liên bang, với mục tiêu đảm bảo cho pháp luật của liên bang được áp dụng một cách đồng bộ, thống nhất trong toàn lãnh thổ CHLB Đức. Việc bồi dưỡng về pháp luật của từng bang sẽ do Học viện Tư pháp của mỗi bang đảm nhiệm.
Trung bình mỗi năm, gần 5000 thẩm phán và công tố viên tham gia các lớp đào tạo được tổ chức bởi Học viện tư pháp Đức. Điều này cho phép họ không chỉ trao đổi kinh nghiệm, thu thập thông tin về những bước phát triển mới trong lập pháp và những quyết định mang tính thời sự của tòa án mà còn trang bị thêm chuyên môn (như cập nhật thông tin về tình hình chính trị, kinh tế - xã hội...).
Việc tham gia các khóa đào tạo tại Học viện Tư pháp liên bang là tự nguyện và hoàn toàn miễn phí. Ngân sách đảm bảo duy trì hoạt động của Học viện sẽ do liên bang cấp 50% và các bang cấp 50%. Chương trình, nội dung đào tạo sẽ do Hội đồng chương trình thảo luận tập thể và quyết định một cách độc lập theo nguyên tắc đa số (tuy nhiên trên thực tế Giám đốc Học viện luôn phải tìm cách thuyết phục các thành viên trong Hội đồng để đạt sự đồng thuận 100%).
Tại buổi làm việc, Giám đốc Học viện Tư pháp Tiến sỹ Stephan Jaggi đã giới thiệu với Bộ trưởng Lê Thành Long và Đoàn công tác về tổ chức và hoạt động của Học viện cũng như một số xu hướng chính trong đào tạo nghề tư pháp hiện nay ở CHLB Đức.
Bộ trưởng Lê Thành Long thông tin việc Thủ tướng Chính phủ Việt Nam mới phê duyệt Đề án xây dựng Học viện Tư pháp thành trung tâm lớn đào tạo các chức danh tư pháp, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác giáo dục, đào tạo, với mục tiêu triển khai hiệu quả cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, Việt Nam đang đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực pháp luật, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Học viện Tư pháp thuộc Bộ Tư pháp Việt Nam cũng đang vận hành Chương trình đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư và thực tế cho thấy Chương trình đã nhận được những đánh giá tích cực từ phía học viên. Do đó, Bộ trưởng Lê Thành Long đề nghị trong thời gian tới Học viện Tư pháp của hai Bên sớm nghiên cứu thiết lập quan hệ hợp tác trực tiếp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo các chức danh tư pháp cho phía Việt Nam.
Giám đốc Học viện Tư pháp CHLB Đức đồng ý về nguyên tắc sự cần thiết hợp tác song phương với Học viện Tư pháp thuộc Bộ Tư pháp Việt Nam và đề nghị phía Việt Nam sớm gửi để xuất hợp tác cụ thể để kịp thảo luận tại Phiên họp gần nhất của Hội đồng Chương trình của Học viện vào tháng 3/2023 tới đây.
Làm việc với Cơ quan trao đổi Hàn lâm Đức (DAAD)
Cơ quan trao đổi Hàn lâm Đức (DAAD) có sứ mệnh cao cả là kết nối con người với khoa học. Được thành lập vào năm 1925 tại Heidelberg từ ý tưởng của một sinh viên có tên Carl Joachim Friedrich, đến nay, DAAD đã trở thành một trong những tổ chức hàng đầu của Đức và cả thế giới về hỗ trợ các chương trình trao đổi sinh viên và các nhà khoa học.
Từ khi thành lập cho đến nay, DAAD đã hỗ trợ trên 1,9 triệu học giả trong và ngoài nước. Trên thực tế, DAAD cũng đóng vai trò như một hiệp hội của các trường Đại học, Cao đẳng của Đức. Ngoài việc cung cấp các học bổng, DAAD còn có những chức năng, nhiệm vụ khác như thúc đẩy việc quốc tế hóa của trường Đại học, Cao đẳng của Đức, đẩy mạnh việc nghiên cứu ngôn ngữ Đức ngữ và học tiếng Đức ở nước ngoài, hỗ trợ các nước đang phát triển thông qua xây dựng trường Đại học, Cao đẳng có chất lượng tốt và tư vấn về chính sách giáo dục, ngoại giao và phát triển. DAAD tạo cơ hội cho ngưởi trẻ trong và ngoài nước có những trải nghiệm học tập và nghiên cứu ở nước ngoài.
Hầu hết những người nhận học bổng từ DAAD đều là sinh viên theo học chương trình Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ. Những chương trình học bổng chủ yếu dành cho những sinh viên đã tốt nghiệp, bởi đó là những người đã bước đầu chứng minh được năng lực học tập, nghiên cứu của họ và thường gặt hái được nhiều thành công hơn so với những sinh viên khác. Đối với hệ Cử nhân, DAAD chỉ trao học bổng cho những học sinh xuất sắc nhất tốt nghiệp trường phổ thông Đức ở nước ngoài.
Ngân sách cho các học bổng chủ yếu từ ngân sách của các Bộ ngành khác nhau, trong đó phải kể đến Bộ Ngoại giao Đức, Liên minh châu Âu cũng như từ các công ty, tổ chức và Chính phủ nước ngoài. Trụ sở chính của DAAD được đặt ở Bonn. Ngoài ra DAAD cũng có một văn phòng nữa đặt tại thủ đô Berlin. Mạng lưới các văn phòng đại diện và các trung tâm thông tin trên khắp năm châu (trong đó có Việt Nam) có nhiệm vụ hỗ trợ DAAD trao đổi thông tin với các quốc gia đối tác quan trọng và thực hiện công tác tư vấn tại chỗ.
Vào chiều ngày 25/11/2022, Bộ trưởng Lê Thành Long đã có buổi làm việc với bà Anke Stahl – Điều phối viên của DAAD (nguyên trưởng đại diện DAAD tại Việt Nam từ 2013-2017). Tham gia buổi làm việc còn có ông Chu Tuấn Đức, Phó Đại sứ CHLB Đức tại Việt Nam và Giáo sư Jürgen Walter Simon – nguyên Giáo sư dài hạn tại Trung tâm Pháp luật Đức thuộc Trường Đại học Luật Hà Nội.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Lê Thành Long thông tin vào ngày 26/05/2022, Trường Đại học Luật Hà Nội đã ký Thỏa thuận hợp tác trong khuôn khổ Chương trình hợp tác Đối thoại nhà nước pháp quyền với Viện FES và DAAD trong lĩnh vực giảng dạy và nghiên cứu. Ngoài ra, Chương trình 3 năm giai đoạn 2022-2025 mới được ký kết giữa Bộ Tư pháp hai nước nhằm triển khai Tuyên bố chung 2008 về Chương trình Đối thoại nhà nước pháp quyền cũng dành một số hoạt động ưu tiên, hỗ trợ cho hoạt động của Trung tâm pháp luật Đức đặt tại Trường Đại học Hà Nội.
Nhấn mạnh nhiệm vụ đào tạo của Trường Đại học Luật Hà Nội đang ngày càng trở nên quan trọng đối với việc phát triển nguồn nhân lực pháp luật cho Việt Nam, Bộ trưởng Lê Thành Long đề nghị phía DAAD cần tăng cường hỗ trợ cho hoạt động của Trung tâm Pháp luật Đức tại Đại học Luật Hà Nội cũng như cần tăng cường quan tâm hỗ trợ đào tạo sau đại học bằng tiếng Đức cho cán bộ của Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam trong bối cảnh số lượng cán bộ của Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam thông thạo tiếng Đức đang bị giảm mạnh sau khi “thế hệ vàng” hiện nay đã nghỉ công tác.
Đồng tình với những gợi mở của Bộ trưởng Lê Thành Long, bà Anke Stahl – Điều phối viên của DAAD cho biết mặc dù trong điều kiện khó khăn về ngân sách tuy nhiên Việt Nam vẫn sẽ luôn là ưu tiên của DAAD. Bà cũng thông tin DAAD mới nhận được hỗ trợ ngân sách từ Bộ Ngoại giao, Bộ Hợp tác Phát triển và Bộ Giáo dục, do đó sẽ sớm xem xét việc bố trí Giáo sư dài hạn cho Trung tâm Pháp luật Đức tại Đại học Luật Hà Nội nhằm đảm bảo hoạt động thường xuyên và bền vững của Trung tâm.
Kết thúc buổi làm việc, Bộ trưởng Lê Thành Long đã trao Kỷ niệm chương vì Sự nghiệp Tư pháp cho Giáo sư Jürgen Walter Simon. Giáo sư Jürgen Walter Simon là người có gần 30 năm đóng góp cho thúc đẩy hợp tác giáo dục đào tạo giữa CHLB Đức và Việt Nam (trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn luận án cho nhiều cán bộ của Bộ Tư pháp, Đại học Luật Hà Nội; tham gia thuyết trình tại nhiều hội nghị, hội thảo khoa học do Bộ Tư pháp Việt Nam tổ chức từ cuối những năm 90 về các chủ đề pháp luật khác nhau, trong đó đặc biệt là pháp luật kinh tế trong nền kinh tế thị trường; đảm nhiệm vị trí Giáo sư dài hạn của Trung tâm Pháp luật Đức tại Đại học Luật Hà Nội từ 2015-2022...).
Thăm và làm việc với Đại học Tổng hợp (ĐHTH) Frankfurt
Vào chiều ngày 26/11/2022, Bộ trưởng Lê Thành Long cùng Đoàn công tác của Bộ Tư pháp đã có buổi làm việc với Trường ĐHTH Frankfurt. Tiếp đón Đoàn có Giáo sư Tiến sỹ Enrico Schleiff, Hiệu trưởng Trường ĐHTH; Giáo sư Tiến sỹ Manfred Wandt, Hiệu trưởng Trường Luật, Giáo sư Tiến sỹ Hanns – Christian Salger thuộc Trường Luật. Tham gia buổi làm việc còn có Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Franfurt Lê Quang Long và Tiến sỹ Kambiz Ghawami, Chủ tịch Tổ chức hỗ trợ đại học thế giới CHLB Đức (World University Service – WUS), Ủy viên Hội đồng trường Đại học Việt Đức (VGU).
Giới thiệu với Bộ trưởng Lê Thành Long về tổ chức và hoạt động của Trường, đặc biệt là các chương trình đào tạo như thạc sỹ về tài chính, thạc sỹ về luật kinh doanh..., Hiệu trưởng Nhà trường cho biết sẵn sàng tiếp nhận thêm nhiều sinh viên Việt Nam đến học tập tại Trường. Riêng vê chương trình đào tạo thạc sỹ luật liên kết với Đại học Luật Hà Nội, ông cũng đề nghị phía Đại học Luật Hà Nội cần sớm khởi động do hai Bên đã thỏa thuận về nội dung này từ năm 2014.
Ghi nhận các đề xuất của ông Hiệu trưởng, Bộ trưởng Lê Thành Long khẳng định luôn tạo điều kiện hỗ trợ cho hợp tác giữa các cơ sở đào luật của hai Bên, đồng thời đề nghị Trường ĐHTH Frankfurt quan tâm hỗ trợ đào tạo sau đại học bằng tiếng Đức cho cán bộ của Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam nói chung và Đại học Luật Hà Nội nói riêng.
Tóm lại, chuyến thăm và làm việc của Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long tại CHLB Đức đã đạt mục tiêu đề ra, đạt kết quả tốt đẹp. Chương trình làm việc được thiết kế khá phong phú, từ các cuộc hội đàm với người đồng cấp đến các buổi làm việc với các tổ chức liên quan; làm việc cả ở cấp liên bang và cấp bang; trao đổi cả với các cơ quan chính phủ và giới học thuật.
Kết quả trao đổi tại các cuộc làm việc rất cụ thể và thiết thực, đặc biệt là hội đàm với Bộ trưởng Tư pháp CHLB Đức và ký Tuyên bố chung về hợp tác pháp luật và tư pháp với Bộ Tư pháp bang Hessen. Phía CHLB Đức đón tiếp Đoàn rất chu đáo, trọng thị, thể hiện sự coi trọng vị thế của Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam. Hy vọng rằng từ những kết quả cụ thể đạt được qua chuyến thăm này, quan hệ hợp tác pháp luật và tư pháp với CHLB Đức – quốc gia hàng đầu trong khối EU và là đối tác truyền thống trong hợp tác pháp luật và tư pháp với Việt Nam – sẽ tiếp tục phát triển tích cực, đóng góp thiết thực vào việc làm sâu sắc hơn Quan hệ Đối tác Chiến lược giữa Việt Nam và CHLB Đức nói chung.