Ngỡ ngàng với hệ sinh thái của Galapagos - Quần đảo đẹp nhất hành tinh

Thành Trung

Nằm ở phía Nam của Thái Bình Dương, Galapagos được mệnh danh là “quần đảo đẹp nhất hành tinh” với nhiều địa điểm khám phá thú vị. Bãi biển trong vắt, những địa điểm lướt sóng lý tưởng, các khu dự trữ sinh quyển, khu bảo tồn thiên nhiên với phong phú loài động thực vật kỳ lạ, độc đáo… là những điểm thu hút du khách tới với Galapagos.

Theo Globotreks, quần đảo này có đến 18 hòn đảo là di sản của UNESCO và chỉ có 4 hòn đảo có cư dân sinh sống gồm: Santa Cruz, Floreana, Isabela và San Cristobal với khoảng 28.000 người. Môi trường sống tại đây được xem là thiên đường của những loài sinh vật quý hiếm.

Quần đảo của những sinh vật quý hiếm

Đảo Galapagos được các nhà khoa học ví von như phòng thí nghiệm ngoài đời thực với đủ các loài sinh vật biển kỳ lạ, quý hiếm. Nơi đây cũng là nguồn cảm hứng cho thuyết tiến hóa của Darwin. Những ngày đầu được phát hiện, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy trên đảo có nhiều loài rùa biển to lớn hiếm thấy. Đây cũng chính là lý do quần đảo này còn được gọi là “đảo rùa”, tức Galapagos.

Nơi đây hiện nay là một trong những nơi đa dạng sinh học nhất thế giới khi có tới khoảng 600 loài thực vật, 400 loài cá, 58 loài chim, 22 loài bò sát và 6 loài động vật có vú. Trong đó, tại Galapagos có nhiều loài động vật không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác và nhiều loài động vật đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Thiên nhiên hoang sơ tại quần đảo tách biệt thế giới Galapagos. (Ảnh: flickr.com)
Thiên nhiên hoang sơ tại quần đảo tách biệt thế giới Galapagos. (Ảnh: flickr.com)

Vào thế kỷ 19, nhà sinh vật học Charles Darwin đã nghiên cứu thuyết tiến hóa trên hòn đảo này, và từng cho rằng hệ thống động, thực vật ở đây như từ một thế giới khác do quá đa dạng và lạ lẫm.

Điển hình, rùa Galapagos (Chelonoidis nigra) là loài đặc trưng nhất trên đảo. Đây là một trong những loài rùa cạn lớn nhất còn tồn tại. Bởi khi trưởng thành, rùa Galapagos có thể dài tới 1,5 mét, nặng trung bình gần 200 kg, tuổi thọ trung bình của chúng là hơn 100 năm. Trên các hòn đảo khác nhau của quần đảo Galapagos, hình dạng của rùa cũng thay đổi đôi chút tùy thuộc vào môi trường sinh thái nơi nó sinh sống.

Rùa khổng lồ Galapagos có thể sống tới 100 năm.
Rùa khổng lồ Galapagos có thể sống tới 100 năm.

Khi Charles Darwin bắt đầu khám phá quần đảo Galapagos, có khoảng 250.000 con rùa cạn tại nơi đây, nhưng đến năm 1970, số lượng của chúng đã giảm mạnh - xuống còn khoảng 3.000 con. Vào tháng 6/2012, số lượng loài rùa tại quần đảo này đã giảm từ 15 xuống còn 10.

Kỳ nhông biển còn được biết đến với tên gọi là cự đà biển Galapagos (Amblyrhynchus cristatus). Đây là một loài thằn lằn trong họ Iguanidae, được biết đến lần đầu tiên năm 1825. Loài bò sát biển này chỉ tìm thấy ở quần đảo Galápagos. Trước đó, Charles Darwin trong chuyến viếng thăm quần đảo đã từng miêu tả loài cự đà biển như những “con quỷ bóng tối” trên các bãi biển.

Kỳ nhông biển Galapagos.  
Kỳ nhông biển Galapagos.  

Chúng đồng thời là loài gần họ thằn lằn duy nhất sống và tìm kiếm thức ăn ở biển. Trong quá trình kiến tạo địa chất làm cho nước biển dâng cao, các núi lửa biến thành đảo, từ đó loài vật này phải tiến hóa thích nghi với cuộc sống khắc nghiệt mới. Do là loài bò sát kiểm soát thân nhiệt kém, cự đà biển chỉ có khả năng lặn dưới nước trong một khoảng thời gian nhất định, thường tối đa 30 phút.

Bên cạnh kỳ nhông biển thì cự đà đất cũng là loài đặc hữu của quần đảo Galapagos và phân bố rộng rãi trên nhiều đảo trong quần đảo. Những con cự đà đất thường có màu vàng nâu với những chiếc gai ngắn trên lưng. Loại thằn lằn này là động vật biến nhiệt, ban ngày chúng thường nằm trên đá núi lửa hoặc đường đi để hấp thụ năng lượng, tối đến chúng mới về hang. Hầu hết những loài cự đà đất đều là động vật ăn cỏ, nhưng một số loài trong đó lại ăn côn trùng, rết hoặc xác thối.

Cự đà đất Galapagos.
Cự đà đất Galapagos.

Chim cánh cụt Galapagos là loài cánh cụt quý hiếm nhất và đang có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất. Hiện chỉ còn 2.000 cá thể tồn tại trong tự nhiên. Không giống những “anh em” sống ở hai cực, cánh cụt Galapagos có ít mỡ và lông để thoát nhiệt dễ hơn có nhiều đặc điểm khác biệt để thích nghi với khí hậu ấm đại dương. Ngoài ra, cơ thể nhỏ nên chúng không cần quá nhiều thức ăn để sinh tồn.

Một cá thể cánh cụt Galapagos (Ảnh: NATURE)
Một cá thể cánh cụt Galapagos (Ảnh: NATURE)

Chim sẻ Darwin là một nhóm gồm 15 loài sẻ đặc hữu sinh sống ở quần đảo Galápagos, được đặt tên để vinh danh Charles Darwin. Nghiên cứu sự tiến hóa của loài sẻ này là một trong những nhân tố giúp Charles Darwin tiếp cận được lý thuyết “Chọn lọc tự nhiên” và hoàn thành tác phẩm “Nguồn gốc các loài” của mình.

Thiên đường du lịch

Không chỉ có hệ sinh thái độc đáo, đến với Galapagos, khách du lịch sẽ có cơ hội khám phá những bờ biển tuyệt vời với bãi cát trắng xóa chạy dài, những khu vực lặn biển, lướt sóng, lướt ván, bơi thuyền rất lý tưởng…

Một trong số các điểm du lịch nổi tiếng nhất tại Galapagos chính là Tortuga Bay. Ngoài ra, còn có rất nhiều các bãi biển nổi tiếng khác như Playa Ochoa, Playa Espumilla, Playa Bahia Darwin…

Để thưởng ngoạn cảnh thiên nhiên hùng vĩ, du khách có thể tham gia các chuyến du lịch bằng tàu biển với rất nhiều sự lựa chọn: từ các thuyền nhỏ, đơn giản, có sức chứa từ 6 - 8 người đến các tàu biển loại lớn, chuyên phục vụ khách du lịch, có sức chứa đến 100 người.

Du khách có thể tham gia các chuyến du lịch bằng tàu biển tại Galapagos (Ảnh: Samsonso_photography)
Du khách có thể tham gia các chuyến du lịch bằng tàu biển tại Galapagos (Ảnh: Samsonso_photography)

Trên các du thuyền loại lớn chuyên phục vụ khách du lịch có thể có cả quán bar, bể bơi, chỗ tắm nắng, phòng ngủ riêng. Du khách có thể chọn các tuyến du lịch kết nối giữa các đảo để có thể thưởng thức cảnh quan thiên nhiên đẹp đẽ, tại các đảo thuộc Galapagos. Mỗi một hòn đảo tại đây đều mang lại cho du khách những điểm kỳ thú riêng, vô cùng đặc biệt.

Đối với hoạt động lặn biển, thám hiểm đại dương, khách du lịch có rất nhiều sự lựa chọn. Du khách sẽ cảm thấy rất tuyệt vời khi được hòa mình vào đại dương bao la, thỏa sức khám phá, tìm hiểu cuộc sống phong phú, đa dạng của các loài động vật biển như cá heo, cá voi, rùa biển, chim cánh cụt…

Hệ sinh thái có một không hai là điểm thu hút khách du lịch tại Galapagos (Ảnh: NATIONAL GEOGRAPHIC)
Hệ sinh thái có một không hai là điểm thu hút khách du lịch tại Galapagos (Ảnh: NATIONAL GEOGRAPHIC)

Để giữ lại những hình ảnh hấp dẫn của tự nhiên, du khách nên trang bị loại camera chuyên dụng để có thể ghi hình dưới nước. Một số địa điểm rất thuận lợi cho hoạt động này là Santa Fe, Seymour Norte…