Đào một ounce tốn 705 USD nhưng bán giá gần 2.000 USD, vì sao các công ty vàng vẫn "lười" tăng sản lượng?

Giang Phạm

Viễn cảnh khó khăn khi chi phí thăm dò ngày một cao, hàm lượng vàng nguyên chất từ quặng ngày càng giảm khiến các công ty khai thác không còn mặn mà nhiều với ngành, bất kể giá vàng liên tục tạo mốc cao lịch sử.

Vàng càng tăng giá, doanh nghiệp khai thác vàng càng gặp "khó"

Chỉ chiếm khoảng 0,005 phần triệu vỏ Trái đất, vàng là một trong những trong những kim loại quý hiếm nhất địa cầu. Vậy nên không khó hiểu khi giá vàng ngày càng tăng cao.

Đầu tháng 8, giá kim loại quý này đã có cú bật tăng mạnh mẽ khi vượt ngưỡng 2.000 USD/ounce, tương đương mức tăng 28% kể từ đầu năm. Giá vàng tăng, doanh thu của các công ty khai thác cũng tăng theo. Thế nhưng, thay vì mở rộng sản xuất và tăng hiệu quả, các đơn vị khai thác lại tỏ ra chẳng mấy mặn mà. 

Những mỏ vàng dễ kiếm nhất đều được "đào" hết rồi, tìm được mỏ mới là nan giải.
Những mỏ vàng dễ kiếm nhất đều được "đào" hết rồi, tìm được mỏ mới là nan giải.

Trên thực tế, vàng càng tăng giá thì đơn vị khai thác càng phải đối mặt với viễn cảnh chi phí sản xuất cao hơn, phải đào ở những địa điểm khó khăn hơn... Thống kê của Minex Consulting (Australia) cho hay ngân sách thăm dò của ngành năm 2019 chỉ là 4,44 tỷ USD, giảm 63% so với năm 2012.

Không những thế, sau khi tìm thấy mỏ vàng để khai thác, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với khó khăn tiếp theo là tách vàng từ các lớp quặng, đá, trong điều kiện hàm lượng vàng ghi nhận được ngày một thấp.

Công ty tư vấn kim loại quý Metals Focus cho biết trung bình với mỗi tấn quặng khai thác được vào năm 1970, các công ty thu được 10gr vàng. Nhưng đến năm 2019, con số chỉ còn 1,46gr.

Điều này có nghĩa là để đào được 1 ounce vàng, các công ty sẽ phải tìm kiếm được 21 tấn quặng, chưa kể hàng nghìn tấn đất đá vô ích bị loại trong quá trình khai thác. Tổng kết lại, thế giới phải chi trung bình 705 USD để có được 1 ounce vàng vào năm 2019, cao gấp 3 lần số tiền bỏ ra vào năm 1990.

Còn nhớ, trong đợt giá vàng đạt đỉnh vào năm 2011, các công ty đã hồ hởi tăng dự trữ, xúc tiến các dự án mới đầy tốn kém. Kết quả là, họ đã phải nhận "quả đắng" khi giá vàng giảm 43% trong 4 năm sau đó. Sự tốn kém quá mức của các dự án này khiến nhiều công ty phải gánh nợ đến tận ngày nay, và dễ hiểu vì sao các ông chủ ngày càng e dè và thận trọng hơn trước mỗi quyết định. 

"Chúng ta đã qua thời đỉnh cao của vàng", Mark Bristow, giám đốc Barrick Gold, công ty khai thác vàng lớn thứ hai thế giới theo giá trị vốn hóa thị trường nhận định.

 Theo Hội đồng vàng thế giới, tất cả số vàng từng được khai thác có thể đúc vừa ra một khối lập phương có cạnh dài 21m.
 Theo Hội đồng vàng thế giới, tất cả số vàng từng được khai thác có thể đúc vừa ra một khối lập phương có cạnh dài 21m.

Nguồn cung vàng thấp không làm cho vàng đắt giá hơn

Nhiều người cho rằng, vàng càng khó kiếm thì giá sẽ càng cao. Nhưng không phải vậy, nguồn cung không ảnh hưởng đến giá vàng giống như các mặt hàng khác. Lý do là người ta thường coi kim loại này là một loại tài sản, hơn là một nguyên liệu để sử dụng.

Vàng tăng giá là bởi giới đầu tư đổ xô tìm kiếm vàng như một nơi trú ẩn an toàn trong bối cảnh đại dịch Covid-19 chưa được kiểm soát, lãi suất thực đang dưới 0 và nền kinh tế toàn cầu đang rơi vào khó khăn. Nếu như lãi suất tăng trở lại, vàng sẽ lại xuống giá bởi độ hấp dẫn của kim loại quý này sẽ biến mất. 

Mặt khác, dù rất quý hiếm, nhưng nguồn cung vàng không bị hạn chế giống như dầu mỏ. Rất nhiều người lạc quan rằng công nghệ mới sẽ giúp họ tiếp cận được nguồn khai thác mới, có hàm lượng tốt hơn trong khi giá rẻ hơn. Khi đó, nếu doanh nghiệp đã chán việc khai thác ở sa mạc, hay lên tận Bắc Cực mong tìm ra mỏ vàng chất lượng cao thì có thể tiếp cận nguồn khoáng sản này ở đáy đại dương. 

"Mọi người nói vàng sắp cạn kiệt, nhưng chỉ là vì chúng ta chưa thực sự tìm kiếm mà thôi", Ferri Hassani, giáo sư tại khoa kỹ thuật vật liệu và khai thác đại học McGill, Canada nhận xét.

Ông dẫn chứng rằng thế giới từng không tin việc tìm thấy vàng ở Iran, nhưng các nhà địa chất đã chứng minh điều ngược lại. Vậy nên không gì là không thể, và vàng, dù quý và hiếm, vẫn là cơ hội chung cho bất cứ ai muốn đổ xô kiếm tìm./.

Tin Cùng Chuyên Mục